“We moeten praten…” — een zin die jou angst aanjaagt door er alleen al aan te denken. Je stelt dat ene lastige gesprek dan ook al weken uit. Niet doen, zegt deze expert. “Een moeilijk gesprek aangaan is vaak nodig en wil je dat goed doen, dan zul je eerst dat dinosaurus brein van je moeten temmen.” Hoe dat precies werkt, lees je hier.
We stellen een moeilijk gesprek uit om deze ene reden
Iedereen heeft het wel eens meegemaakt — je moet een moeilijk gesprek voeren met je partner, een vriend of je baas, maar je stelt het maar uit omdat het te zwaar weegt. Je vindt het te ongemakkelijk of weet gewoonweg niet hoe je moet beginnen.
Begrijpelijk. Een moeilijk gesprek aangaan blijft, nou ja — moeilijk. Veelal moet je rekening houden met de behoeften, wensen en mening van anderen. Vaak met sterke emoties op de achtergrond — dat is nogal wat.
En of je nu slecht nieuws moet leveren, of iets waar je al maanden omheen draait eindelijk wil vertellen, we willen geen moeilijk gesprek aangaan om één simpele reden:
We zijn bang voor de consequenties.
Sta er maar eens bij stil: je gaat een lastig gesprek uit de weg omdat enkel en alleen de gedachte aan de uitkomst je al angst aanjaagt — “Wat als ik haar dit vertel en ze raakt ontzettend beledigd? Misschien betekent dat het einde van onze vriendschap…”
Toch zul je dit soort gesprekken niet uit de weg moeten gaan. Blijf jij namelijk dat babbeltje maar uitstellen, dan kan dit jou ontzettend afleiden. Je laat het probleem onbewust over je uit torenen, waardoor je niet alleen ontzettend veel stress voelt, je hebt ook kans dat je de onderlinge band schaadt.
Er zit dan ook niets anders op dan het probleem onder ogen komen — de confrontatie aangaan. Hoe moeilijk dat ook is, uiteindelijk kun je niet je hele leven om de hete brei heen draaien.
Wat je wél kan doen, is het jezelf makkelijker maken.
In twee stappen een moeilijk of gevoelig gesprek voeren
Zodra je de moed hebt gevonden om het gesprek aan te gaan, onthoudt dan dat je meer bereik met tact en empathie, dan enkel met confrontatie. Je zal dus op een constructieve wijze je gesprekspartner moeten vertellen wat er aan de hand is.
Dat doe je door deze twee stappen te volgen:
Stap 1. Keep calm en tem je dinosaurus brein
Het bespreken van een lastig of gevoelig onderwerp kan nogal wat stress veroorzaken. Jezelf voorbereiden hierop kan in ieder geval de klap minder groot maken:
Ongeacht hoe gespannen het gesprek ook is, des te kalmer jij bent, des te soepeler het gesprek zal verlopen. Jouw houding tijdens het gesprek is dan ook ontzettend belangrijk.
Je kunt er namelijk vanuit gaan dat tijdens het behandelen van een gevoelig onderwerp er altijd wel iemand is die er erg heftig op reageert. Reageer jij daar ook nog eens onstuimig op, dan loopt het gesprek uit de hand.
“Voorkom dit”, zegt dr. Albert J. Bernstein, een klinisch psycholoog met meer dan 30 jaar ervaring en verscheidene boeken op zijn naam. “Tem je dinosaurus brein”.
“Zodra jij reageert vanuit je impulsen, begeef jij je in je dinosaurus brein — een systeem dat al zes miljoen jaar meedraait en waar écht niets goed uit voort komt.”
Hij vervolgt:
“Ga jij op die manier een gesprek aan, dan activeer je ook het dino brein in de ander. Hij of zij ervaart op dat moment dat ‘ie wordt aangevallen. Wanneer jij dan vervolgens zelf explosief reageert, escaleert de situatie in wat ik het ‘Godzilla VS Rodan’- effect noem: een hoop gescheld en geschreeuw, gebouwen storten in en steden worden verwoest, maar écht iets bereiken gebeurt niet.”
Zodra jij echter vanuit een rustige mindset het gesprek benadert, zul je veel kalmer en geconcentreerder op het onderwerp kunnen ingaan. In plaats van direct te reageren op wat de ander zegt, gun jij jezelf de ruimte eerst na te denken — dat voorkomt een hoop nare woorden die je misschien liever niet had gezegd.
dr. Bernstein:
“Wanneer je boos bent of je aangevallen voelt, is het ontzettend makkelijk om terug te vechten of weg te rennen. Wat je in zo’n situatie juist moet doen is je brein bezighouden.”
Wanneer jouw gesprekspartner namelijk iets naars terug snauwt omdat hij zich misschien aangevallen voelt, verwacht hij dat jij tegen hem ingaat of misschien zelfs uit je slof schiet.
Blijf jij echter kalm, dan breek dit verwachtingspatroon. Hierdoor raakt hij uit zijn dino-brein en komt hij in zijn rationele-denk-modus. Hierdoor haal je de emotionele angel uit het gesprek en kun jij je weer gewoon op feiten richten.
Wil je dus een moeilijk gesprek aangaan, onthoudt dan stap 1: keep calm en tem je dinosaurus-brein: denk na voordat je reageert. Haalt de ander toch uit, voorkom dan de neiging om ook uit je slof te schieten, maar reageer rustig. Hierdoor kalmeert je gesprekspartner ook.
Stap 2. Luister naar de ander en stel vragen
Zodra je eenmaal een rustige gesprekssfeer hebt gecreëerd is het belangrijk dat je luistert. Voorkom dat je direct oordeelt over wat de ander te zeggen heeft of direct de schuld richting zijn of haar kant schuift. Focus jij je namelijk alleen maar op het in de schoenen schuiven van enige blaam, dan belemmer je je eigen vermogen om het probleem écht op te lossen.
Stel daarom vooral vragen — spoor de ander aan zijn verhaal te doen. Richt jij je namelijk vooral op het uitleggen van hoe jij een situatie ziet, dan kan de ander jouw uitleg interpreteren als een versluierde aanval, zegt dr. Bernstein.
“De situatie uitleggen is haast altijd een verkapte aanval. De meeste verklaringen zullen dan ook altijd gehoord worden als “Kijk, als jij nou werkelijk de situatie zou begrijpen, dan weet je dat ik het bij het juiste eind hebt en jij gewoonweg fout zit.” Dit is een aanval en ook een van de manieren waarop we dominantie verkrijgen over anderen.
Hij vervolgt:
“Ga je op deze manier een lastig gesprek aan, dan doe je alsof jouw positie ontzettend logisch is. Dat de ander dit niet begrijpt, is eigenlijk dan zijn probleem. Dat werkt niet. Een van de belangrijkste dingen die ik mensen dan ook altijd meegeef is ‘ask, don’t tell’.
Ga het gesprek dus niet direct met een beschuldigend vingertje in, maar wees nieuwsgierig naar wat de ander te zeggen heeft. Vraag ook zeker door wanneer niet voor jou duidelijk is wat de ander zegt — “Ik begrijp niet direct wat je hiermee bedoelt, kun je me dit beter uitleggen?”
Joel Garfinkle – auteur van het boek “Difficult Conversations: Practical Tactics for Crucial Communication” – sluit zich bij de aanpak van Bernstein aan;
“Wanneer je een moeilijk gesprek aangaat hoef je eigenlijk niet zoveel te praten. Focus je in plaats daarvan gewoon op luisteren, reflecteren en observeren, zegt hij.”
Naar de ander luisteren zorgt ervoor dat een gevoelig of beladen onderwerp kan worden besproken, omdat je de ander hiermee de ruimte geeft zichzelf open te stellen. En dat gevoel, het gevoel dat je gehoord wordt, zorgt ervoor dat de ander direct meer openstaat het onderwerp met je te bespreken.
Kortom: een moeilijk gesprek aangaan?
Een moeilijk gesprek aangaan of een gevoelig onderwerp bespreken, is nou eenmaal iets waar je niet onderuit komt. Soms kun je beter in één ruk de pleister van de wond trekken, dan het weken laten etteren — stel het dus niet uit en ga de confrontatie aan.
Onthoudt echter twee dingen:
- Blijf kalm — denk na voordat je iets zegt en reageer enkel vanuit jouw rationeel denken, dan vanuit jouw emotionele dinosaurus-brein. Jouw gesprekspartner zal je voorbeeld volgen.
- Luister naar de ander en stel vragen — geef de ander de ruimte zijn of haar zegje te doen en luister oprecht naar zijn of haar verhaal. Begrijp je iets niet vraag dan om verduidelijking.
Een moeilijk gesprek voeren wordt hierdoor misschien niet leuker, maar wel makkelijker — en dat is in ieder geval iets.
Hulp nodig met het temmen van je dino brein? Volg een cursus Gesprekstechnieken
Vind je het nou toch lastig om zo’n gesprek met je partner of baas aan te gaan, dan helpen wij je graag.
Wanneer je onze 1-daagse cursus Gesprekstechnieken volgt, krijg je begeleiding in hoe je nou zo’n gesprek voert en waar je op moet letten — natuurlijk onder het oog van een van onze experts.
Wil je dus jouw communicatie een boost geven, kom dan eens langs.
Dagelijks handige inzichten? Volg ons op social media!
Volg ons onder andere op Instagram of Pinterest. Daar krijg je niet alleen handvatten op het gebied van slimmer communiceren, je ontvangt ook de slimme tips waarmee je jouw productiviteit een boost geeft. De laatste artikelen netjes en overzichtelijk in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in voor de wekelijkse nieuwsbrief.
Leer je liever lezend, lees dan ons boek Elke Dag om 15.00 Uur Klaar. Maak kennis met de beste inzichten uit onze trainingen en leer slimmer werken in plaats van harder.
Wie zijn wij? | Cursus Gesprekstechnieken
Tijdwinst.com is een trainingsbureau dat zich specialiseert in slimmer (samen)werken. We bieden door het hele land diverse (online) trainingen aan, variërend van timemanagement, assertiviteit, gesprekstechnieken tot aan snellezen. Nieuwsgierig? Neem dan zeker eens een kijkje op onze website of blogs, en schrijf je in voor één van onze (digitale) trainingen.
- 1-daagse training Time Management | Blog
- 1-daagse training Assertiviteit | Blog
- 1-daagse training Gesprekstechnieken | Blog
- 1-daagse training Feedback Geven | Blog
- 1-daagse training Snellezen, Mindmapping en Geheugentechnieken | Blog
- 1-daagse training Effectief Thuiswerken voor Teams | Blog
