De belangrijkste gespreksvaardigheden | Een compleet overzicht

Gespreksvaardigheden helpen je om in elk van die gesprekken effectief te communiceren. Maar welke vaardigheden zijn nu echt belangrijk om te beheersen? Wij geven je een compleet overzicht én diverse gespreksvaardigheden voorbeelden.

Wat zijn gespreksvaardigheden?

Gespreksvaardigheden zijn vaardigheden die goed van pas komen in de communicatie met anderen. Het zijn algemene skills die je zowel op het werk als privé kunt inzetten om jouw mening over te brengen, maar ook respect te tonen voor de mening van de ander. Deze gespreksvaardigheden maken jou tot een prettige gesprekspartner die helder, zelfverzekerd en constructief communiceert.

Gespreksvaardigheden gaan niet alleen over wat je zegt, maar ook over hoe je het zegt. Naast verbale communicatie, is ook non-verbale communicatie heel belangrijk. Wat vertelt je lichaamshouding? Hoe past je intonatie bij wat je zegt? En hoe verhoudt je gezichtsuitdrukking zich tot wat je zegt? Je kunt je vast voorstellen dat iemand die zegt “heel erg boos” te zijn, maar daar verrassend onzeker bij kijkt, niet heel krachtig overkomt. Belangrijk is dus dat je verbale en non-verbale communicatie in één lijn zijn met elkaar.

Wat zijn belangrijke gespreksvaardigheden?

Je gespreksvaardigheden verbeteren is een goede manier om je algemene gesprekstechnieken in allerlei soorten gesprekken op te krikken. Het verbetert je communicatie, maar zeker ook je samenwerking en effectiviteit.

Daarom hieronder een overzicht van een paar belangrijke gespreksvaardigheden, inclusief gespreksvaardigheden voorbeelden die daarbij passen.

1. Luisteren

Vergis je niet: gesprekken voeren gaat zeker niet alleen over je boodschap goed overbrengen. Je vermogen om te luisteren en te interpreteren wat de ander zegt, is minstens zo belangrijk. En dan niet luisteren als in je oren open zetten en af en toe met je hoofd knikken. Nee, écht luisteren. Zodat je begrijpt wat de ander zegt, daar interesse in toont en zijn woorden ook kunt meenemen in jouw communicatie.

Binnen de motiverende gespreksvoering is reflectief luisteren bijvoorbeeld essentieel. Dit houdt in dat je de boodschap van je gesprekspartner samenvat en in je eigen woorden herhaalt. Zo weet de ander dat jij aandachtig luistert én kun jij checken of je de ander goed hebt begrepen.

Ook actief luisteren is een van de algemene gesprekstechnieken die je jezelf als goede gesprekspartner eigen kunt maken. Dit betekent dat je de ander echt de ruimte geeft om zijn verhaal te doen. Je neemt niet het woord over en haalt er ook niet situaties uit je eigen leven bij. Nee, jij luistert enkel en stelt hooguit (open) vragen om de ander te stimuleren verder te vertellen. Daardoor voelt de ander zich gehoord.

2. Vragen stellen

Soms zijn we bang om vragen te stellen. Komen we dan niet dom over? Lijkt het niet alsof we iets essentieels hebben gemist? Nee, wie vragen stelt, is juist slim. Diegene kan zaken tot op de bodem uitzoeken en verplaatst zich gemakkelijker in de ander.

In het bijzonder zijn open vragen effectief. Door een vraag te beginnen met ‘hoe’, ‘wie’, ‘wat’, ‘wanneer’, ‘waarom’ of ‘waar’, moedig je je gesprekspartner aan om meer over zichzelf te vertellen.

Vergelijk de volgende vragen maar eens met elkaar:

Gesloten vraag:

“Ben je tevreden over de jaarcijfers?”

Open vraag:

“Wat vond je van de jaarcijfers?”

Bij de eerste vraag laat je alleen ruimte voor de ander om al dan niet tevreden te zijn over de jaarcijfers. Bij de open vraag geef je de ander veel meer vrijheid om zijn mening te geven. Het kan namelijk best wat subtieler liggen dan dat hij óf tevreden óf ontevreden is. Bovendien zijn er meer meningen over jaarcijfers mogelijk dan in hoeverre ze tevredenstellend zijn of niet.

Open vragen nodigen meer uit tot een gesprek en houden het gesprek vaak ook gaande.

3. Feedback geven

Als jij je frustraties niet uitspreekt, kun je ook niet verwachten dat anderen weten hoe jij je ergens bij voelt. Het is aan jou de taak om dit aan te geven. Vaak is dat voor de ander ook alleen maar prettig: die weet daardoor beter wat jij wel en niet fijn vindt, en kan dan zijn prestaties of gespreksvaardigheden verbeteren.

Wel is het uiteraard belangrijk om feedback respectvol te brengen. De belangrijkste tip daarvoor? Ga niet met een vingertje naar de ander wijzen; houd de feedback bij jezelf. Gebruik bijvoorbeeld de 4G’s-feedbackmethode. Daarbij doorloop je vier stappen (de 4 G’s) om feedback te geven:

1. Benoem het geobserveerde Gedrag van de ander.
2. Geef aan welk Gevoel dit bij jou oproept.
3. Vertel welk Gevolg dit gedrag heeft voor jou of voor de omgeving.
4. Geef aan wat het Gewenste gedrag is dat je liever zou zien.

Een andere methode die onze trainers ook vaak noemen bij gespreksvaardigheden-voorbeelden rondom feedback geven, is de ik-ik-jij-methode. Bij deze methode breng je je feedbackboodschap in drie stappen:

1. Ik: wat zie/merk ik?
2. Ik: wat doet het met mij?
3. Jij: vraag wat dit met de ander doet.

4. Feedback ontvangen

Feedback ontvangen lijkt wellicht niet heel fijn. Complimenten krijgen is altijd leuker dan horen wat niet goed gaat. Maar kijk er eens anders naar: feedback is een kans om iets te leren.

Bedank de feedbackgever en kijk objectief naar de feedback. Feedback zegt, mits constructief gebracht, iets over je gedrag en niet over jou als persoon. Je hoeft dus niet in de verdediging te schieten; overweeg rustig wat jij met de feedback kunt.

Een belangrijke tip als je feedback ontvangt, is om niet meteen te reageren. Je eerste reactie kan zijn dat je je aangevallen voelt. Als je het laat bezinken, kun je meer op inhoudsniveau naar feedback kijken en er mogelijk een les uit trekken.

5. Omgaan met weerstand

Als je slecht nieuws brengt of een verandering aankondigt, zullen de reacties meestal niet laaiend enthousiast zijn. Leren omgaan met weerstand is dan ook een van de belangrijkste algemene gesprekstechnieken. Het helpt je om anderen mee te krijgen, zelfs als ze het niet direct met je eens zijn.

Vragen is een van de gesprekstechnieken die bij deze vaardigheid hoort. Door te vragen waar de ander tegen opziet of waar hij bezwaar tegen heeft, kun je bezwaren ook beter uit de wereld helpen. Je kunt dan bijvoorbeeld concrete afspraken maken of de voordelen van iets benoemen om zo je collega tóch mee te krijgen.

Begrip tonen voor de reactie van de ander is een goede tweede confronteren-gesprekstechniek die bij omgaan met weerstand past. Je hoeft het daarvoor overigens niet volledig met iemand eens te zijn. Soms is een beetje begrip alles wat nodig is om de hakken van je collega uit het zand te krijgen.

6. Kort en bondig communiceren

Omdat de meeste collega’s het altijd druk, druk, druk hebben, zullen ze het je in dank afnemen als jij to the point communiceert. Dus: geen lange aanloop en geen overbodige details. Probeer je boodschap zo helder mogelijk te krijgen en val met de deur in huis. Dat helpt de ander trouwens ook. Je gesprekspartner hoeft dan niet zelf nog je boodschap te filteren. Scheelt jou tijd, en de ander ook.

Nu is kort en bondig communiceren altijd een goed idee. Maar aan die druk-druk-druk-mentaliteit valt nog wat te schaven. In het boek ‘Elke Dag Om 15.00 Uur Klaar’ leer je hoe je in minder tijd meer gedaan krijgt. Wellicht een leuke cadeautip voor je overbezette collega’s!

7. De regie nemen

Wie over de juiste gespreksvaardigheden beschikt, houdt zelf de regie over het gesprek. Dreigt je collega uit te weiden over iets totaal onbenulligs? Of is er geen speld tussen te krijgen, terwijl jij iets belangrijks te zeggen heb? Laat dat je niet als een slachtoffer overkomen, maar neem zelf de regie.

Een handige tip is dat je aan het begin van het gesprek al de kaders schetst. Geef aan waar jij het in elk geval over wilt hebben tijdens dit gesprek en wat je doel is met het gesprek. Dan weet je zeker dat, hoe het gesprek ook loopt, dat hoe dan ook ter sprake zal komen.

Dus bijvoorbeeld:

“Ik wil het graag met je hebben over het evaluatieproces. Laten we in dit gesprek samen kijken hoe we dat verder kunnen finetunen.”

Meer tips voor effectief communiceren?

Naast deze algemene gesprekstechnieken, zijn er nog veel meer manieren om je gespreksvaardigheden te verbeteren. Hoe precies? Laat je vooral dagelijks inspireren door Tijdwinst.com en Björn op Instagram. Daar vind je elke dag tips om effectiever te communiceren, goede feedback te geven en je grenzen nog beter aan te geven.

Mensen vroegen ook

Welke gespreksvaardigheden zijn er?

In dit artikel vind je een groot aantal gespreksvaardigheden-voorbeelden. Dat zijn bijvoorbeeld luisteren, vragen stellen, feedback geven, feedback ontvangen, omgaan met weerstand, kort en bondig communiceren en de regie nemen.

Waarom wordt doorvragen de belangrijkste gesprekstechniek genoemd?

Luisteren is haast nog belangrijker dan zelf praten als het op communicatie aankomt. Je kunt pas goed op een ander reageren, mogelijke bezwaren wegnemen en iemand overtuigen of informeren als je weet wat het vertrekpunt van de ander is. Daarom is doorvragen essentieel.

Wat verstaan we onder gespreksvaardigheden?

Gespreksvaardigheden zijn verschillende soorten vaardigheden die je inzet om effectief te communiceren, zowel verbaal als non-verbaal. Die technieken helpen bijvoorbeeld om je boodschap helder over te brengen, de ander zich gehoord te laten voelen en om waar mogelijk anderen te overtuigen. Voorbeelden van gespreksvaardigheden zijn luisteren, constructieve feedback geven en omgaan met weerstand.

Wat zijn elementaire gespreksvaardigheden?

In dit artikel lees je meer over een aantal gespreksvaardigheden die in elk gesprek goed van pas komen. Daarbij kun je bijvoorbeeld denken aan luisteren, kort en bondig communiceren en omgaan met weerstand. Dit zijn vaardigheden die je zowel privé als op het werk regelmatig zult inzetten om effectief te communiceren.

Wat is het verschil tussen gesprekstechnieken en gespreksvaardigheden?

Gespreksvaardigheden zijn algemene vaardigheden die je in gesprekken kunt inzetten. Bij gesprekstechnieken gaat het vooral om hoe je die vaardigheden inzet om een zo effectief mogelijk gesprek te voeren. Zo is confronteren een gesprekstechniek waarbij je verschillende gespreksvaardigheden (zoals omgaan met weerstand) kunt toepassen. Maar de scheidingslijn tussen die twee is vrij dun. Bij onze cursus gesprekstechnieken gaan we dan ook veel in op gespreksvaardigheden.