Misschien ben je van nature geen prater. Of kun je niets ergers bedenken dan voor een groep mensen je verhaal vertellen. Om communicatief vaardig te zijn, hoef je echt niet overal het hoogste woord te hebben. Communicatieve vaardigheden bestaan uit skills die je gebruikt om effectief en duidelijk te communiceren. En dat is in héél veel situaties van belang.
Van een sollicitatiegesprek tot een werkoverleg met je collega: communicatieve vaardigheden zijn altijd belangrijk. Beheers je de juiste vaardigheden? Dan zal je een fijne gesprekspartner zijn. En dat willen we allemaal, toch?
Wat komt aan bod:
- Wat zijn communicatieve vaardigheden?
- En wat valt er onder gespreksvaardigheden?
- Wat zijn de basis gespreksvaardigheden?
- Wanneer heb je communicatieve vaardigheden nodig?
- Wat zijn voorbeelden van gesprekstechnieken?
We beginnen bij het begin: wat zijn communicatieve vaardigheden?
‘Een fijne gesprekspartner worden’, dat klinkt bij iedereen als muziek in de oren. Maar we beginnen bij het begin. Want wat zijn communicatieve vaardigheden? Het zijn skills om je zo duidelijk mogelijk uit te drukken – zowel mondeling als schriftelijk.
Waar je aan moet denken bij communicatieve vaardigheden? We sommen het voor je op:
- Goed luisteren
- Duidelijk spreken
- Helder non-verbale communiceren
- Duidelijk schriftelijk communiceren
- Empathisch zijn
- Constructief feedback geven en ontvangen
- Het vermogen je aan te passen
- Overtuigend zijn
Klinkt goed, maar hoe pak je dit aan? Hoe verbeter je je communicatieve vaardigheden? Met de juiste gespreksvaardigheden en gesprekstechnieken.
En wat valt er onder gespreksvaardigheden?
Gespreksvaardigheden vallen binnen communicatieve vaardigheden, maar gaan specifiek over het effectief voeren van gesprekken. Dus, wat is een gespreksvaardigheid? Een sociale vaardigheid waarmee je communicatieve vaardigheden verbetert en jezelf omtovert tot iemand waar je een goed gesprek mee kunt hebben. Iemand die zijn of haar gedachten zelfverzekerd kan formuleren. En geef toe, die persoon willen we toch allemaal zijn?
Je kunt het als volgt zien:
Communicatieve vaardigheid = luisteren.
Gespreksvaardigheid = actief luisteren, doorvragen en open vragen stellen.
Misschien heb je het weleens meegemaakt: je staat tijdens een borrel met iemand te praten, maar het gesprek wil totaal niet vlotten. Je geeft jezelf de schuld dat er stiltes vallen of je verhaal niet goed overkomt. Je vraagt jezelf de volgende dingen af:
- Hoe kan ik beter luisteren en actief deelnemen aan gesprekken?
- Hoe kan ik beter omgaan met stiltes in een gesprek?
- Hoe houd ik de aandacht vast tijdens een gesprek?
- Hoe verbeter ik mijn non-verbale communicatie in gesprekken?
Het antwoord is simpel: door de basis gespreksvaardigheden te beheersen én je communicatie te verbeteren met gesprekstechnieken.
Wat zijn de basis gespreksvaardigheden?
Gespreksvaardigheden worden in de psychologie uitvoerig onderzocht en uitgelegd. Er zijn een aantal basisprincipes van effectieve communicatie. Dit zou je de basis gespreksvaardigheden kunnen noemen.
We geven je wat gespreksvaardigheden voorbeelden – misschien herken je ze nog wel uit je schoolboeken van vroeger.
1. Actief luisteren
Weet jij terwijl je gesprekspartner nog aan het woord is, al wat je gaat zeggen? Dan ben je vooral bezig met je eigen verhaal – en dus niet met dat van een ander. Een fijne gesprekspartner luistert écht. Je zet niet alleen je oren open, maar begrijpt wat de ander zegt. Ook wel: actief luisteren.
Hoe kan ik beter luisteren en actief deelnemen aan gesprekken? En hoe houd ik de aandacht vast tijdens een gesprek?
Je geeft de andere de ruimte. Je praat er niet dwars doorheen of haalt er allerlei situaties uit je eigen leven bij. Je stelt open vragen, vat samen en vraagt door.
2. Spreken
Behalve goed luisteren, is duidelijk spreken ook belangrijk. Dit betekent dat je een boodschap helder en beknopt kan formuleren. Overbodige details of vaagheid? Dat hoort daar niet bij.
Als je duidelijk wil spreken, let je op je stemgebruik (variatie in toon), tempo (niet te snel, niet te langzaam) en articulatie (spreek duidelijk).
3. Non-verbale communicatie
Wat je zegt, is belangrijk, maar hoe je het zegt, is minstens zo belangrijk. Je non-verbale communicatie verbeteren, doe je door op de volgende punten te letten:
- Oogcontact – kijk je je gesprekspartner aan om betrokken te blijven bij het gesprek. Overdrijf dit niet, want veel oogcontact kan intimiderend overkomen. Zoek een fijne balans.
- Lichaamstaal – zit of sta rechtop en maak op een ontspannen manier gebaren.
- Gezichtsuitdrukkingen – pas je gezichtsuitdrukking aan op het onderwerp. Is het een positief gesprek? Glimlach. Worden er serieuze zaken besproken? Kijk serieus. Maar ook hier geldt: overdrijf dit niet. Je hoeft geen Hollywood-acteerskills te hebben.
- Gebaren – wanneer je handgebaren maakt, kan je je woorden verduidelijken. Dit kan je verhaal overtuigender maken.
4. Empathie tonen
Je kan nog zo goed vertellen of luisteren, maar wanneer je dit met weinig empathie doet, zal je alsnog geen fijne gesprekspartner zijn. Empathie is het vermogen om je in te leven in de gevoelens en perspectieven van anderen. Dit helpt om een sterke connectie met je gesprekspartner te bouwen. De ander voelt zich gehoord en op z’n gemak.
Empathie toon je door aan te geven dat je luistert. Knik af en toe, zeg ‘hmm’ of ‘ik begrijp het’ en vat samen wat de ander zegt. Toon begrip en oordeel niet te snel.
Stel je voor, je collega vertelt dat hij twijfelt of hij zijn werk nog wel leuk vindt. Hij/zij zit daardoor niet lekker in zijn vel en slaapt de laatste weken slecht.
- Wel zeggen: “Dat klinkt als een lastige situatie” of “Ik snap dat je hier iets aan wil veranderen.”
- Niet zeggen: “Ik heb dat ook” of “Dat waait wel weer over.”
Tip: bedenk in zo’n situatie wat jij fijn zou vinden om te horen. Verplaats je in de ander.
Wanneer heb je communicatieve vaardigheden nodig?
Voordat we je een aantal technieken aanleren om je communicatieve vaardigheden en gespreksvaardigheden écht te verbeteren, sommen we op in welke situaties je ze nodig hebt. Je wil wel weten waar je het voor doet.
Spoiler: je hebt communicatieve vaardigheden in veel (héél veel) situaties nodig.
Ze komen van pas als een goede vriend bij je op de koffie komt, maar gespreksvaardigheden zijn ook essentieel in sociaal werk en de zorg, omdat ze helpen bij het opbouwen van vertrouwen, het begrijpen van cliënten en het bieden van passende ondersteuning. Tussen privé- en professionele gesprekstechnieken hoef je in ieder geval geen onderscheid te maken.
Lastige gesprekken
We krijgen er (helaas) vroeg of laat mee te maken: moeilijke gesprekken. Je werkgever vertellen dat je een andere baan hebt gevonden of je collega vertellen dat je de samenwerking niet prettig vindt, het zijn lastige momenten. Misschien denk je: hoe ga ik om met lastige of confronterende gesprekken? En hoe formuleer ik mijn gedachten duidelijk en zelfverzekerd?
Gespreksvaardigheden en gesprekstechnieken zijn cruciaal. Ze helpen emoties te beheersen, begrip te tonen en de boodschap duidelijk (en vooral helder) over te brengen. Dit voorkomt escalatie en zorgt voor een betere sfeer.
Feedbackgesprekken
Veel mensen hebben er een bloedhekel aan: feedback geven of ontvangen. Het doel van constructieve feedback is de samenwerking én de persoon verbeteren. Misschien denk je, hoe geef en ontvang ik constructieve feedback op een effectieve manier? Door de juiste gesprekstechnieken te gebruiken.
Empathischer communiceren zonder jezelf te verliezen en feedback niet als een persoonlijke aanval zien? Dat is met de juiste vaardigheden hartstikke mogelijk.
Dit bericht op Instagram bekijken
Functionele gesprekken
Werkoverleggen, klantgesprekken en sollicitatiegesprekken: het zijn functionele gesprekken die op iedere werkvloer voorkomen. Zijn je communicatieve vaardigheden in orde? Dan zorgt dat voor duidelijke communicatie – en dat is bij deze gesprekken nodig.
Motiverende gespreksvoering
Motiverende gespreksvoering is een gespreksstijl die mensen stimuleert om zelf tot een verandering te komen. Bij deze gesprekken ligt een defensieve reactie of kritiek op de loer. Communicatieve vaardigheden zijn bij deze gesprekken enorm belangrijk.
Persuasieve gesprekken
Bij persuasieve gesprekken probeer je iemand te overtuigen om zijn of haar gedrag of standpunt te veranderen. Dit gaat verder dan simpelweg je eigen standpunt delen. Het draait om overtuiging, vertrouwen opbouwen en de ander beïnvloeden. Dus, hoe bouw ik een goed gestructureerd en overtuigend betoog op? Door de juiste gesprekstechnieken te gebruiken.
Wat zijn voorbeelden van gesprekstechnieken?
Communicatieve vaardigheden en gespreksvaardigheden helpen je een betere gesprekspartner te worden. Maarre, hoe pas je ze toe?
Er bestaan een aantal gesprekstechnieken die het makkelijker maken om deze vaardigheden in de praktijk toe te passen.
1. De LSD-methode
Een welbekende methode als het gaat om communicatieve vaardigheden. Met deze methode zorg je er voornamelijk voor dat je de ander goed begrijpt. LSD staat voor Luisteren, Samenvatten en Doorvragen. Het helpt een gesprek helder, effectief en productief te houden.
- Luisteren – je onderbreekt de ander niet, maar luistert naar het verhaal van de ander – zonder meteen te oordelen.
- Samenvatten – je herhaalt of parafraseert wat de ander vertelt. Zo laat je zien dat je het begrijpt.
- Doorvragen – je bedenkt open vragen die het gesprek meer verdieping geven. Zo kan je de ander nog beter begrijpen. Je bedenkt niet alleen leuke vragen om te stellen, maar wil meer context en details verkrijgen.
2. ORBS-vaardigheden
Wat zijn ORBS vaardigheden? ORBS staat voor Open vragen stellen, Reflectief luisteren, Bevestigen en Samenvatten, oftewel communicatieve vaardigheden die vaak worden gebruikt tijdens motiverende gespreksvoering. Met deze techniek zorg je dat het gesprek voor beide partijen helder is – en jullie op één lijn liggen.
- Open vragen stellen – stel een vraag die de ander aanmoedigt om meer details en context te geven. Hoe stel je goede open vragen om een gesprek op gang te houden? Voorbeelden van open vragen zijn: “Hoe voelde je je toen dat gebeurde?” of “Wat ging er op dat moment door je heen?”
- Reflectief luisteren – zodra de ander uitgesproken is, ga jij de zin herhalen en parafraseren. Wees geen papegaai, maar doe dit op momenten waar het logisch voelt.
- Bevestigen – laat merken dat je de ander begrijpt. “Het is duidelijk dat je veel hebt nagedacht over deze situatie” of “Ik respecteer je inzet”, zijn passende zinnen.
- Samenvatten – je vat de belangrijkste punten uit het gesprek samen, zodat beide partijen op een lijn liggen.
Bekijken op Threads
3. De 4G-methode
De 4G-methode of het 4G-model is een methode die vooral gebruikt wordt bij het geven van feedback. Het bestaat uit vier G’s, die je helpen om feedback op een duidelijke, constructieve en niet-oordelende manier te geven.
- Gedrag – geef een omschrijving van het gedrag van de ander, zonder te oordelen. “Ik merk dat je tijdens meetings regelmatig op je telefoon kijkt.”
- Gevoel – leg uit welk gevoel het gedrag bij jou oproept. “Dat geeft me het gevoel dat je niet echt betrokken bent bij de bespreking.”
- Gevolg – leg duidelijk uit welk effect het gedrag heeft gehad op jou of eventuele collega’s. “Hierdoor missen we soms jouw input, terwijl jouw bijdrage belangrijk is voor het team.”
- Gewenst gedrag – geef een voorbeeld van het gedrag wat je liever zou zien. Dan weet de ander wat er verwacht wordt. “Ik zou het fijn vinden als je je volledig op de vergadering concentreert, zodat we samen tot de beste oplossingen komen.”
4. NIVEA-gespreksvaardigheden
NIVEA-gespreksvaardigheden staan voor Niet Invullen Voor Een Ander. De betekenis van de afkorting an sich zegt het eigenlijk al, maar met deze gesprekstechniek voorkom je een misvatting. Je maakt geen aannames over wat iemand denkt – iets wat we onbewust en op basis van onze eigen ervaringen al gauw doen.
Psssttt… Zin in meer praktische tips? We delen er héél veel op Instagram, Facebook en YouTube.
Nog beter worden in communiceren? Volg een cursus!
Er zijn genoeg gespreksvaardigheden die je een betere gesprekspartner maakt. En met de juiste gesprekstechnieken, krijg je ze aardig snel onder de knie. Vind je het moeilijk om deze technieken toe te passen? En weet je niet hoe je ze in de praktijk brengt? Een gesprekstechnieken training kan de oplossing zijn.
Tijdens onze 1-daagse-training leer je niet alleen effectiever communiceren, maar ontdek je ook hoe je met zelfvertrouwen je standpunt naar voren brengt. Moeilijke gesprekken voelen na het volgen van deze training een stuk minder ingewikkeld. Ook belangrijk: je hebt hier niet alleen op de werkvloer, maar ook in je privéleven profijt van. Een ster worden in communiceren? Meld je vandaag nog aan voor onze training gesprekstechnieken!
Conclusie
Communicatieve vaardigheden zijn essentieel in zowel werk- als privésituaties. Ze helpen je om gesprekken soepeler te laten verlopen, beter te luisteren en je boodschap duidelijk over te brengen. Belangrijke gespreksvaardigheden zoals actief luisteren, helder spreken en non-verbale communicatie spelen hierbij een grote rol.
Door gesprekstechnieken zoals de LSD-methode, ORBS-vaardigheden en de 4G-methode toe te passen, kun je jouw communicatie verder verbeteren. Of het nu gaat om lastige gesprekken, feedback geven of overtuigend spreken – de juiste technieken maken het ieder gesprek makkelijker. Je wordt er namelijk een betere gesprekspartner van.
Wil je nog beter worden in communiceren? Dan is oefenen cruciaal. Vind je het lastig om deze vaardigheden in de praktijk te brengen? Met de 1-daagse training gespreksvaardigheden lukt het je sowieso.
Wie zijn wij? | Tijdwinst.com
Tijdwinst.com is een trainingsbureau dat gespecialiseerd is in slimmer (samen) werken. Daarvoor bieden we je diverse (online) trainingen aan. Van time management tot snellezen. Nieuwsgierig? Bezoek onze website of blogs en schrijf je snel in voor een van onze trainingen.
Populaire trainingen:
- 1-daagse training Time Management
- 1-daagse training Assertiviteit
- 1-daagse training Gesprekstechnieken
- 1-daagse training Feedback geven
- 1-daagse training Effectief Thuiswerken
- 1-daagse training Snellezen, Mindmapping en Geheugentechnieken
