We vinden het belangrijk dat anderen ons aardig vinden. Maar als jij om de hete brij heen draait, je mening inslikt om de ander niet te kwetsen of frustraties voor je houdt, is dat dan wel aardig? Nee, dat is hét recept voor miscommunicatie, teleurstelling en ergernis. Hoe kun je stoppen met aardig zijn en duidelijk communiceren?
Aardig zijn willen we al vanaf de oertijd
Het idee van aardig gevonden willen worden komt niet uit de lucht vallen. Onze voor-voorouders in de oertijd zijn daarmee begonnen. Als de groep hen niet mocht, kon hen dat letterlijk de kop kosten. In periodes van honger ging iemand eraan om als krachtvoer te dienen. Als jij de rest van de groep niet achter je had staan, kon jij zomaar die pechvogel zijn.
Gelukkig is eten tegenwoordig gewoon te koop in de supermarkt en hoef je dus niet bang te zijn dat je beste vriend zijn tanden in jou zet als zijn maag knort. Maar de behoefte om erbij te horen zijn wij als mensen en als sociale dieren nooit verloren.
Op zich misstaat een beetje aardigheid niemand. Je buurman zal het je zeker in dank afnemen als jij hem netjes begroet ‘s ochtends en je maakt je partner er ook blij mee als je hem of haar niet steeds afsnauwt. Maar je kunt ook te aardig zijn. Daarmee bedoelen we dat je je schuldig maakt aan iemand pleasen. Je wilt angst en negatieve gevoelens bij afwijzing vermijden en bent daarom niet eerlijk over wat je voelt, denkt en nodig hebt.
Je behoefte aan aardig gevonden willen worden is zo groot dat je je eigen mening, behoeften of gevoelens negeert en vól meegaat in de verwachtingen van de ander.
Te aardig zijn werkt averechts
Het zal je misschien verbazen, maar met te aardig zijn bereik je eerder het tegenovergestelde van wat je wilt bereiken. Je hoopt misschien dat je collega jou mag doordat je hem er niet op aanspreekt als hij voor de zoveelste keer werk bij je over de schutting gooit. Maar in de praktijk kan dat totaal anders uitpakken.
Als het jou mateloos irriteert dat je collega steeds klakkeloos werk naar je doorschuift, dan schiet je er weinig mee op om daar niets van te zeggen. Het is zelfs zo dat je collega er ook meer aan heeft als jij je uitspreekt in plaats van dat je het allemaal maar slikt.
Te aardig zijn en please-gedrag kan vooral tot veel onduidelijkheid leiden:
- Je pakt de opdracht wel op voor je collega, maar levert niet de gewenste kwaliteit omdat je daar de tijd niet voor had. Je collega snapt niet waarom het resultaat zo tegenvalt.
- Je collega verwacht dat jij zelf je verantwoordelijkheid neemt als je een project er niet bij kan hebben. Het verbaast hem als je pas na oplevering aangeeft dat je omkomt in het werk. Je had toch tijd voor dit project?!
- Je collega komt daarna nog een keer bij je aan met een project. Jij roept immers altijd “Leuk!” en “Ja hoor, kan wel!” als hij met iets op de proppen komt, ook als hij daar last-minute mee komt. Hij snapt niet waarom jij het na die negen eerdere keren de tiende keer niet ook kan doen.
- Je collega heeft in contact met jou het gevoel dat je veel frustratie ervaart, maar heeft geen idee waarom. Je non-verbale signalen spreken ongemerkt boekdelen. Die ergernis zit jullie samenwerking flink dwars.
Stoppen met aardig zijn is goed voor jezelf én de ander
Stoppen met aardig zijn is dus niet alleen belangrijk om jouw leven gelukkiger te maken en je eigen gevoelens en behoeften te laten klinken. Het is ook heel belangrijk voor je collega om te weten waar je mee zit en wat je wel en niet aankunt.
Kortom, het advies: stoppen met aardig zijn, wees duidelijk in je behoeften. Of – zoals Thomas d’Ansembourg, auteur van het boek ‘Stop met aardig zijn’ – het verwoordt: zeggen wat je denkt, voelt en nodig hebt, maakt dat je communicatie en samenwerking soepeler verloopt.
Negatieve gevoelens liggen op de loer als je dat niet doet. Je geeft dan steeds je grenzen niet aan, waardoor de ander er steeds vaker overheen gaat. Dat doet jouw zelfvertrouwen dan weer niet veel goeds, waardoor jij ook een volgende keer niet voor jezelf durft opkomt.
Een negatieve spiraal is het gevolg. Eentje waar je gelukkig een stokje voor kunt steken door te stoppen met aardig zijn en wél duidelijk te communiceren.
Tip 1. Communiceer assertief volgens het ik-model
Duidelijk communiceren heeft veel te maken met assertiviteit. En vergis je niet: assertiviteit is iets totaal anders dan agressief zijn. Assertief en aardig zijn gaat heel goed samen. Assertief communiceren heeft alles te maken met duidelijk communiceren, daarbij je eigen gevoelens en behoeften niet uit het oog verliezen en helder zijn in wat je wilt.
Daarmee voorkom je teleurstellingen en frustraties, en is voor de ander glashelder wat hij van je kan verwachten en wat niet.
Assertief communiceren als je iets niet prettig vindt, kun je bijvoorbeeld doen volgens het ik-model. Daarbij geef je je boodschap in vier stappen:
- ‘Wanneer…’
- ‘…dan…’
- ‘Ik voel…’
- ‘Ik wil…’
Dus bijvoorbeeld:
‘Wanneer jij op het laatste moment bij me aanklopt met een verzoek, dan moet ik daarvoor ander werk laten liggen of kan ik er niet de tijd aan besteden die nodig is. Ik voel me daardoor gehaast en ook best boos. Ik wil graag dat je zulke opdrachten van tevoren met me bespreekt, zodat ik er tijd voor kan maken.’
Tip 2. Zeg wat je ziet, voelt, nodig hebt en hoopt
Je hoeft niet zelf het wiel uit te vinden om duidelijk te communiceren wat je behoeften zijn. Dat heeft de Amerikaanse psycholoog Marshall Rosenberg al voor je gedaan. Hij ontwikkelde de methode van geweldloze communicatie, waarmee je op een oordeelloze manier en met de focus op jouw behoeften aangeeft wat je liever zou zien.
Bij deze methode benoem je vier dingen in je feedback en focus je daarbij steeds op jouw gevoel en ervaring. Zonder verwijten. En zonder please-gedrag.
Het idee daarachter is dat de ander door jouw constructieve communicatie ook niet in de verwijt- of verdedigingsmodus zal schieten én dat je een heel duidelijke suggestie doet voor verbetering.
De vier stappen zijn als volgt:
- Benoem wat je hebt waargenomen. (‘Gisteren kwam je op het laatste moment met een korte toelichting met een opdracht bij me.’)
- Benoem welk gevoel je daarvan kreeg. (‘Ik merkte dat ik daar gespannen van werd, omdat ik al veel werk op mijn bordje had.’)
- Benoem wat je behoeften zijn bij dat gevoel. (‘Ik zou het fijn vinden om meer tijd te hebben voor zo’n opdracht, zodat ik goed werk kan leveren.’)
- Geef aan welk concreet verzoek je hebt. (‘Zou je volgende keer met zo’n grote opdracht twee dagen van tevoren of eerder bij me kunnen aankloppen?’)
Tip 3. Vraag nadenktijd en check je agenda
Als je de neiging hebt om aardig gevonden te willen worden, is je eerste reactie op een verzoek waarschijnlijk “Ja hoor, moet lukken!”. Ook als je drukbezette agenda anders doet vermoeden dan dat dit wel moet lukken.
Wat helpt om zo’n ondoordachte reactie van please-gedrag in te slikken? Geef aan dat je het straks gaat checken en er over een uur op terugkomt.
Die tijd kun je gebruiken om nog eens in je agenda te kijken of het past en waarom wel/niet. Mocht je je storen aan deze over-de-schutting-gooiende collega, dan kun je die nadenktijd ook gebruiken om na te denken hoe je je dat op een constructieve manier aan je collega kunt laten weten.
Je zult merken dat je vaak na een korte denkpauze (en agendacheck) veel rationeler kunt reageren dan wanneer je in the heat of the moment al snel in please-gedrag vervalt.
Meer timemanagement-tips?
Wil je überhaupt van die overvolle agenda af? Dan raden we je graag het boek ‘Elke Dag Om 15.00 Uur Klaar’ aan. Je zult al lezend merken dat er van alles aan te doen is om jouw agenda weer onder controle te krijgen.
Als je geïnteresseerd bent hoe je in minder tijd meer kunt doen, dan hebben we nog een gratis tip voor je. Volg jij Björn en Tijdwinst.com al op Instagram? Op beide accounts krijg je dagelijks praktische tips om met minder stress de dag door te komen.
Tip 4. Houd de lange aanloop voor je
Hoe meer woorden je ergens aan vuil maakt, hoe onduidelijker je boodschap vaak wordt. Mensen met de neiging tot iemand pleasen willen nog weleens om de hete brij heen draaien. Ze sandwichen hun negatieve feedback tussen totaal irrelevante complimenten.
‘Wat was je scherp tijdens de vergadering vandaag! Nog even iets anders: ik wilde je iets zeggen en dat vind ik best moeilijk om aan te geven, maar ik wil het je toch laten weten.
Ik vind het eigenlijk niet fijn dat je gisteren onaangekondigd met veel extra werk bij me aanklopte. Daardoor red ik het niet met de rest van mijn werk. Maar het is wel een leuke opdracht trouwens!’.
Raakte jij bij het lezen van die poging tot feedback geven ook compleet de draad kwijt? En is je nog steeds niet duidelijk wat deze persoon dan precies wilt?
Voor de ander is totaal niet duidelijk wat je boodschap is en dat het je erg hoog zit. Ook weet de feedbackontvanger niet wat je dan liever zou zien.
Hoe beter jij kort en bondig communiceert en tot de kern komt, hoe duidelijker je boodschap overkomt.
Stoppen met aardig zijn maakt je juist aardiger
Duidelijk zijn in wat je wel en niet kunt, staat professioneel, voorkomt misverstanden en teleurstellingen én komt elke samenwerking of relatie ten goede. Frappant toch, dat stoppen met aardig zijn en niet meer iemand pleasen je juist aardig maakt?
Dus, kort samengevat:
- Communiceer assertief vanuit ‘Wanneer… dan… Ik voel… en ik wil…’
- Benoem wat je ziet, voelt, nodig hebt en graag zou willen.
- Vraag nadenktijd en bereid eventueel je feedback voor.
- Houd de lange aanloop voor je, communiceer kort en bondig.
Nog beter leren duidelijk communiceren?
Heldere communicatie is de basis voor elke samenwerking. Neem de regie door te stoppen met aardig zijn en in plaats daarvan duidelijk en assertief te communiceren. Op een aardige en vriendelijke manier, dat wel. Dat kan gelukkig prima.
Wil jij ook de meest effectieve gesprekstechnieken leren? Mensen boeken persoonlijke groei daarmee, hebben betere samenwerkingen en voorkomen een propvolle agenda. Klinkt dat ook jou als muziek in de oren? Dan heb je maar één stap te zetten: meld je aan voor onze cursus gesprekstechnieken (de cursus op locatie of online).
Bij deze cursus leer je de beste praktische technieken om een constructieve en fijne gesprekspartner te zijn die helder en bondig zijn boodschap overbrengt. Zonder te pleasen.
Dagelijks handige inzichten? Volg ons op social media!
Volg ons onder andere op Instagram of Pinterest. Daar krijg je niet alleen handvatten op het gebied van timemanagement, je ontvangt ook de slimme tips waarmee je jouw communicatie skills een boost geeft. De laatste artikelen netjes en overzichtelijk in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in voor de wekelijkse nieuwsbrief.
Leer je liever lezend, lees dan ons boek Elke Dag om 15.00 Uur Klaar. Maak kennis met de beste inzichten uit onze trainingen en leer slimmer werken in plaats van harder.
Wie zijn wij? | Cursus Gesprekstechnieken
Tijdwinst.com is een trainingsbureau dat zich specialiseert in slimmer (samen)werken. We bieden door het hele land diverse (online) trainingen aan, variërend van timemanagement, assertiviteit, gesprekstechnieken tot aan snellezen. Nieuwsgierig? Neem dan zeker eens een kijkje op onze website of blogs, en schrijf je in voor één van onze (digitale) trainingen.
- 1-daagse training Time Management | Blog
- 1-daagse training Assertiviteit | Blog
- 1-daagse training Gesprekstechnieken | Blog
- 1-daagse training Feedback Geven | Blog
- 1-daagse training Snellezen, Mindmapping en Geheugentechnieken | Blog
- 1-daagse training Effectief Thuiswerken voor Teams | Blog
